Uludağ’da nesli tükenen canlılara koruma

Bursa 3. İdare Mahkemesi, Bursa İli, Harmancık İlçesi, Dutluca Mahallesi Mevkii sınırlarında kurulması planlanan taş ocağının ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının yürütmesini durdurdu. Bu kararla, kızıl geyik, karaca, nesli tehlike altında olan geyik böceği, tahtalı güvercin ve endemik bitkilere verilmesi muhtemel zararların önüne geçildi. Çevre ve canlılarla beraber yüzlerce yıllık köyün sakinleri de şimdilik derin bir nefes aldı.

Dutluca köylüleri, onlarca yıldır köy yakınında kurulan taş ocağının olumsuz etkilerine yaşarken şirket eski ocağın yakınına yeni bir maden ve işletme daha kurmak istedi. Hemen her projede olduğu gibi Bursa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 13.09.2019’de Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Gerekli Değildir kararı verdi. Bu karar verilirken uzun yıllardır işleyen ocağın, sağlık, tarım ve çevreye olumsuz etkileri görmezden gelindi. Köylülerin itirazlarına kulak asılmadı.

Bunun üzerine bir araya gelen Dutluca ve bölgedeki diğer köylerin muhtar ve sakinleri dava açma kararı aldı. GÜMÇED (Güney Marmara Doğal ve Kültürel Çevreyi Koruma Derneği) Başkanı Adnan Önürmen ve Avukat Ali Özbek, bu konuda köylülere yol gösterdi.

İki çevre gönüllüsü köylülerle el ele verdi

Davacı köylüler mahkemede; tesiste yapılacak patlamalardan köy evlerinin direkt olarak etkileneceğini, orman potansiyelinin yok edileceğini savundular.

Yöredeki biyolojik çeşitlilik ve doğa turizmine dikkat çeken köylülerin dava dilekçesinde yaşanması muhtemel olumsuzluklar sıralandı. Bölgede endemik bitki ve hayvan türlerinin yaşadığı, Dianthus Goekayi (Caryophyllaceae) isimli endemik bitkinin bölgede bulunduğu, dünyada nadir yerlerde yaşadığı, türün yok olma tehlikesi altına gireceği, alanın tahtalı güvercinlerinin geçiş noktası olduğu belirtildi.

Yaban hayatının olumsuz etkileneceği, arazinin Kızıl Geyik ve Karacaların beslenme alanı olduğu, alanın nadir türlerden olup koruma altında bulunan Geyik Böceği’nin (Lucanus Cevrus) yaşam alanı olduğu da vurgulandı.

Köyün içme suyu havasında olması, planan taş ocağının köyden daha yüksek rakımda bulunması sebebiyle tarımsal faaliyetlerin ve insan sağlığının olumsuz etkileneceği de belirtildi. ÇED Raporunda rüzgar hızının 100 metre yüksekliğe göre belirlendiği oysa sahanın 840 metrede olduğu dile getirdi.

Yörededeki göletler ve kaplıcaların da taş ocağından olumsuz etkileneceği belirtildi.

Eski taş ocağından doğa turizmi yoluna pasalar döküldüğü de mahkemeye şikayet edildi.

Dava dilekçesinde; tesise çok yakın mesafede 6 adet dere bulunduğu, derelerde balık yaşadığı, derelerin projeden olumsuz etkileneceği, projenin maliyetinin gerçekçi olmadığı, Maden Atıkları Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine aykırı olduğu da anlatıldı.

Mahkeme ‘DUR’ dedi

Bursa 3. İdare Mahkemesi, Şirketin, ÇED Raporu hazırlamamak için sahayı 25 hektarın altında gösterdiğine vurgu yaptı.

Mahkeme kararında şunlar ifade edildi: “3213 sayılı Maden Kanunu ile 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca çıkarılan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği bir arada değerlendirildiğinde, bir alanda maden zuhurunun ortaya çıkarılması ile başlayıp işletme ruhsatına bağlanan madene ait işletme ruhsat sahasının 25 hektardan fazla olması ve bu ruhsata bağlı olarak yapılacak madencilik projelerinin ise 25 hektardan daha küçük çalışma alanında etaplar halinde gerçekleştirilmek istenilmesi durumunda, anılan madencilik projeleri için Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine ekli EK-I Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi kapsamında Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu düzenlenmelidir. Bu durumda; ruhsat alanı 87,31 hektar olan ve Yönetmelikte belirtilen 25 hektarlık sınırdan daha büyük bir alanı kapsadığı anlaşılan faaliyet konusunun, ÇED sürecine tabi olduğu ve ÇED gerekli değildir kararı verilemeyeceği sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk görülmemiştir.”.

Kaynak:http://www.turkiyecevreagi.com/index.php/2020/10/27/bursa-3-idare-mahkemesi-uludagda-nesli-tukenen-turleri-tas-ocagindan-korudu/